Rối loạn lo lắng là căn bệnh tâm lý xã hội phổ biến ngày nay. Với sự tăng trưởng bùng nổ của social, khoa học công nghệ chi phối đời sống chúng ta, guồng quay cuộc sống líu tíu con người sống nhanh sống vội. Để hiểu thêm về rối loạn lo lắng là gì? Cách nhận diện và điều trị tại nhà thì cùng đọc ngay bài viết sau nhé!
Rối loạn lo lắng là gì?
Rối loạn lo lắng là loại rối loạn xúc cảm đặc trưng bởi cảm giác lo sợ, khó chịu mơ hồ kèm theo đó là những triệu chứng vã mồ hôi, đau đầu, khô mồm, bứt rứt siết chặt ở ngực, khó chịu ở vùng thượng vị, canh cánh không thể đứng hay ngồi yên một chỗ.
Sự khác nhau giữa lo lắng thông thường và lo lắng bệnh lý là:
- lo lắng thông thường: chỉ xảy ra khi có một sự kiện khách quan tác động vào chủ thể, đây là trạng thái xúc cảm lo lắng hoàn toàn thích hợp với diễn biến tâm lý và trạng thái thần kinh thông thường. Nó sẽ mất đi khi sự việc đã được khắc phục.
- lo lắng bệnh lý: không xuất phát từ nguyên nhân rõ ràng nào hoặc người bệnh biểu hiện quá mức. Triệu chứng thường sẽ gây khó chịu, căng thẳng kéo dài tác động tới cuộc sống sinh hoạt của người bệnh và những người xung quanh.
Xem thêm: Hj, Bj, Fj là gì? Ý nghĩa những thuật ngữ trong Massage tình dục
những loại rối loạn lo lắng thường gặp
Chứng rối loạn lo lắng rất đa dạng, có thể rối loạn lo lắng tổng quát, rối loạn lo lắng xã hội (khiếp sợ xã hội), là nỗi khiếp sợ cụ thể của mỗi tư nhân hay những rối loạn lo lắng tách biệt.
Một vài rối loạn lo lắng thường gặp có thể bạn chưa biết:
Rối loạn lo lắng lan tỏa:
Đây là loại rối loạn lo lắng có biểu hiện là sợ thái quá trước những sự kiện hoạt động. Sự lo lắng này thường rất khó làm chủ đi kèm với những biểu hiện về thể chất như khó ngủ, căng cơ, bứt rứt, hậm hực khó chịu, tác động nhiều tới cuộc sống, công việc, học tập của người bệnh và những người xung quanh.
Rối loạn khiếp sợ cưỡng chế (OCD):
Người mắc chứng rối loạn thành thường có hành vi lặp lại nhiều lần và khiếp sợ tới mức không thể làm chủ được. Ví dụ như bệnh sạch sẽ quá mức, thường xuyên quét dọn, sắp xếp liên tục, rửa tay rất nhiều vị sợ vi khuẩn, vi trùng lặp,…Sự khiếp sợ cưỡng chế này gây mất nhiều thời gian tác động tới cuộc sống, thói quen sinh hoạt, công việc và những mối quan hệ xung quanh cảm thấy khó chịu.
những khiếp sợ thường hay gặp là ý nghĩ lặp đi lặp lại về việc bị lây bệnh, nghi ngờ điều gì đó, nhu cầu sắp xếp đồ đặc theo trình tự,…Tự cưỡng chế những hành vi lặp đi lặp lại nhiều lần như (rửa tay, sắp xếp, kiểm tra,…) Ở hầu hết trường hợp người bệnh luôn cảm thấy bó buộc thực hiện hành vi cưỡng chế để giảm sự khổ đau kèm khiếp sợ. Ví dụ người sợ vi khuẩn lây bệnh để cưỡng chế cái nỗi sợ đó thì họ đi rửa tay rất nhiều lần.
Rối loạn hoảng loạn:
Biểu hiện đặc trưng là những cơn hoảng sợ, tâm lý người bệnh bị cảm giác sợ hãi tột đỉnh chi phối. Cơn hoảng sợ thường ngắn và đột ngột, gây ra những phản ứng dữ dội ở thân thể như đau tim, khó thở, đau ngực…Người bệnh có xu thế tránh xa những nơi có cơn hoảng sợ xảy ra. Trong một số trường hợp, nỗi sợ lấn lướt người bệnh, khiến họ cố thủ trong nhà, hạn chế giao tiếp. Bệnh này đặc trưng bởi cơn lo lắng dữ dội (hoảng loạn) tái diễn nhưng không giới hạn vào bất kỳ tình huống hoặc hoàn cảnh đặc biệt nào.
những triệu chứng thay đổi tùy theo từng người bệnh, nhưng thường khởi đầu với tim đập nhanh, đau ngực, nghẹt thở, choáng váng… Ngoài ra, người bệnh còn có biểu hiện khác như sợ chết, sợ phát điên… những cơn hoảng loạn thường kéo dài trong vài phút hoặc lâu hơn.
Nỗi khiếp sợ xã hội – Rối loạn lo lắng xã hội
Là một rối loạn lo lắng đặc trưng bởi sự sợ quá mức trong những tình huống xã hội hàng ngày. Lo sợ và lo lắng ở những người có khiếp sợ sợ xã hội thường tập trung vào việc bị xấu hổ hoặc bị ngượng mặt nếu như họ không khắc phục được mong đợi. Ví dụ như sợ nói trước đám đông, sợ ánh đèn sân khấu, sợ gặp gỡ người lạ, …
Nguyên nhân của chứng rối loạn lo lắng
Quá khó để xác định nguyên nhân gây rối loạn lo lắng, nhưng có một số yếu tố rủi ro dễ khiến một tư nhân mắc rối loạn lo lắng hơn người khác.
Sự thay đổi hormone hạnh phúc trong thân thể:
Nhiều chứng minh khoa học đã cho thấy việc thiếu hụt những hormone dẫn truyền thần kinh như (serotonine, gamma aminobutyric acid, norepinephrine) có thể là nguyên nhân gây ra những rối loạn về tâm lý, xúc cảm của người bệnh. Mạng lưới liên lạc tới bộ não có thể phản ứng sai trong vài tình huống vì vây mà sử dụng những loại thuốc chống trầm cảm sẽ làm tăng chất dẫn truyền thần kinh giảm triệu chứng lo lắng trầm cảm.
Do di truyền
những nghiên cứu của nhà khoa học Mỹ cho thấy chứng rối loạn lo lắng có thể liên quan tới tiền sử gia đình (di truyền). nếu như trong gia đình có người mắc những bệnh lý về thần kinh, ý thức không ổn định thì có rủi ro mắc bệnh cao hơn thông thường
Tuy nhiên việc có mắc chứng rối loạn lo lắng hay không thì còn phụ thuộc vào điều kiện sống, môi trường, hoàn cảnh, giáo dục từ phía gia đình và tác động từ bên ngoài. bởi vậy mà yếu tố di truyền chỉ là một phần nhỏ.
Căng thẳng kéo dài
Những người căng thẳng kéo dài sẽ gây ra chứng rối loạn lo lắng kéo dài, những căng thẳng sức ép từ cuộc sống sẽ khiến cho người bệnh có những suy nghĩ tiêu cực, tình trạng này kéo dài sẽ tác động tới trạng thái tâm lý, bộ não luôn ở tình trạng căng thẳng. Những sức ép có thể gây ra như:
- sức ép từ công việc, thay đổi công viêc, thất nghiệp
- Thay đổi môi trường sống (tình trạng này diễn ra với trẻ em và người già bởi năng lực thích ứng thay đổi chưa tốt)
- Phụ nữ mang thai và sau sinh dễ mắc trầm cảm
- Những chấn động về tâm lý như sự mất mát người thân, những mối quan hệ thân quen
- tranh chấp tình cảm, những mối quan hệ gia đình, xã hội
những vấn đề về sức khỏe
Theo nhiều chuyên gia thì rủi ro mắc về những bệnh tâm lý trong đó rối loạn lo lắng, người bệnh thường mắc những chứng bệnh về sức khỏe ý thức kéo dài gây ra rối loạn về tâm lý. Một số bệnh làm tăng rủi ro mắc hội chứng rối loạn lo lắng như:
những bệnh về nội tiết
HIV/sida
Bệnh thần kinh (parkinson, sau đột quỵ,….)
Tiểu đường
Tim mạch
những bệnh về tiêu hóa như viêm đường ruột, viêm đường kích thích
Tác dụng phụ của thuốc ngủ, thuốc an thần
Việc nhứng người bị mất ngủ kéo dài, gây mất ngủ phải sử dụng thuốc an thần thuốc thủ kéo dài sẽ để ra những tác dụng phụ cho người bệnh trong đó có chứng rối loạn lo lắng, căng thẳng kéo dài. nếu như không điều trị thì sẽ rất nguy hiểm cho hệ thần kinh
sử dụng những chất kích thích, gây nghiện
Nhiều chứng minh khoa học cho thấy những chất gây nghiện như rượu bia, thuốc lá và chất kích thích là nguyên nhân gây ra chứng rối loạn lo lắng. Khi căng thẳng, người bệnh thường xuyên tìm tới rượu bia và những chất kích thích để giảm cẳng thẳng. Tuy nhiên đây chỉ là giải pháp tạm thời làm cho hệ thần kinh tạm quên đi, có cảm giác hưng phấn, tạo ra phản xạ có điều kiện. Mỗi khi căng thẳng thì thần kinh lại phải sử dụng chất kích thích gây nghiện, từ đó làm tình trạng bệnh ngày một trầm trọng hơn.
tín hiệu nhận diện người bị rối loạn lo lắng
Triệu chứng chính của rối loạn lo lắng là sợ hãi hoặc sợ quá mức. Rối loạn lo lắng cũng có thể gây khó thở, ngủ, khó có thể đứng yên và tập trung. những triệu chứng cụ thể của bạn phụ thuộc vào loại rối loạn lo lắng bạn có. những triệu chứng thường gặp là:
- Hoảng loạn, sợ hãi, cảm thấy không chắc chắn hay không an toàn
- Khó ngủ, sợ hãi, sợ cả trong giấc ngủ
- Không thể giữ tĩnh tâm và đứng yên
- Lạnh, đổ mồ hôi, tê hoặc ngứa ran tay hoặc chân
- Khó thở, hoặc thở nhanh hơn thông thường
- Tim đập nhanh
- Khô mồm, buồn nôn
- Cơ bắp căng thẳng
- Chóng mặt
- Giảm năng lực tập trung
- khiếp sợ trong suy nghĩ về một vấn đề nhiều lần
- Có những hành vi nghi tiết, như rửa tay, kiểm tra khóa cửa… quá nhiều lần
- nan giải giữ tĩnh tâm hoặc vượt qua cơn lo lắng
Cách chẩn đoán rối loạn lo lắng mà bạn cần biết
Việc chẩn đoán rối loạn lo lắng giai đoạn đầu nhiều người dễ nhầm lẫn với chứng rối loạn lo lắng thông thường. bởi vậy mà khi tình trạng bệnh trở nặng nhiều người rơi vào trạng thái trầm cảm, tiêu cực. Để giúp chẩn đoán chuẩn xác thì ban cần:
- tới những bệnh viện chuyên khoa nghe tham vấn từ chuyên gia, bác bỏ sĩ tâm lý, thần kinh để có bước chẩn đoán rối loạn lo lắng tốt nhất. bác bỏ sĩ là người có triết lý sẽ biết những thắc mắc test về triệu chứng và tiền sử bệnh để nắm bắt chuẩn xác những giai đoạn của bệnh
- Việc chẩn đoán và thống kê những chứng rối loạn thần kinh (DSM) đây là những hướng dẫn chuyên khoa được công bố bởi hiệp hội thần kinh Mỹ được sử dụng bởi những chuyên gia sức khỏe thần kinh. Đây là phương pháp được vận dụng nhiều trong chẩn đoán chuyên khoa ngày nay:
+) Bệnh nhân có biểu hiện nhiều sợ về một sự kiện hoặc hoạt động của hầu hết những ngày trong tuần, ít nhất sáu tháng
+) Rất nan giải trong việc làm chủ xúc cảm sợ
+) lo lắng hoặc sợ là nguyên nhân gây căng thẳng đáng kể hoặc gây trở ngại cho cuộc sống hàng ngày.
+) Có những sợ không liên quan tới trạng thái sức khỏe ý thức, những cuộc tiến công hoảng loạn, lạm dụng những chất hoặc rối loạn căng thẳng hậu tâm lý tổn thương.
+) những triệu chứng canh cánh, mỏi mệt khó tập trung, khó chịu, cơ bắp căng thẳng hoặc khó ngủ.
+) Có những rối loạn lo lắng tổng quát như: rối loạn hoảng sợ, trầm cảm, lạm dụng thuốc, rối loạn stress sau chấn thương
những điều trị rối loạn lo lắng tại nhà
Điều trị hiệu quả nhất của rối loạn lo lắng là điều trị phối hợp những liệu pháp tâm lý, điều trị thuốc. Việc điều trị đòi hỏi nhiều thời gian dù là điều trị với thuốc hay tâm lý.
- Liệu pháp tâm lý trị liệu: Tâm lý gia sẽ dành nhiều thời gian để hỗ trợ tâm lý cho bạn. Qua những cuộc trò chuyện tâm lý nhằm mục tiêu giúp bạn hiểu thêm về tình trạng của mình, những điều gì đang góp thành nan giải cho bạn, khám phá bản thân từ đó tìm được hướng khắc phục thích hợp cho mình.
- sử dụng thuốc: Điều trị thuốc có thể kéo dài từ 6 tháng tới 1 năm hoặc hơn tùy tình hình của mỗi tư nhân. Bạn cần được thăm khám, để bác bỏ sĩ có thể xác định loại thuốc nào là thích hợp với bạn, và cần tái khám đều đặn để điều chỉnh liều thích hợp với tình hình thực tiễn của bạn.
- Để điều trị rối loạn lo lắng, bạn cần sự hỗ trợ của những nhà chuyên môn (bác bỏ sĩ thần kinh, tâm lý gia…). Cùng với việc điều trị, có một số điều bạn có thể làm để tự giúp mình giảm nhẹ một số triệu chứng của rối loạn lo lắng.
Dành thời gian cho bản thân mỗi ngày: Có thể là 20 phút thư giãn hoặc một hoạt động nào đó giúp bạn cảm thấy có ích, thoải mái, dễ chịu. - Thay đổi thói quen sống khoa học lành mạnh như: tập thể dục (đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga…): Tùy vào sức khỏe của bạn mà chọn lựa hoạt động thích hợp. Hoạt động thể dục vô cùng quan trọng, và hiệu quả đối với những người bị rối loạn lo lắng.
- Nên có chế độ ăn uống thích hợp, nên ăn những đồ ăn lành mạnh, tránh những đồ ăn cay nóng làm căng thẳng tâm lý, bực dọc trong người.
- săn sóc giấc ngủ
- Tránh uống những loại đồ uống có caffein, hoặc chất kích thích
- Nên tập luyện hít thở sâu, nhịp thở đều tránh tim đập nhanh
- Có suy nghĩ tích cực, tin tưởng vào bản thân: đây là điều rất nan giải với những người bệnh, bởi nếu như họ tự chủ suy nghĩ tích cực được thì đã không mắc bệnh. Có một số giải pháp là luôn nghe sách nói, postcast về chữa lành tổn thương, tâm lý, luôn tự mình khích lệ động viên. Nên giao thiệp với những người tích cực để đón nhận năng lượng, suy nghĩ tích cực
Nhìn chung mỗi một cách thức điều trị bệnh sẽ thích hợp với một nhóm đối tượng, bởi vậy mà bạn nên tham khảo và thực hành để tìm ra những phương pháp phù thống nhất. Bạn cũng không nên quá căng thẳng, đây là bệnh tâm lý bởi vậy mà nên có sự điều chỉnh nhịp nhàng từ từ để bệnh được thuyên giảm
Tạm kết
Trên đây là những tín hiệu nhận diện, tìm hiểu về rối loạn lo lắng là gì? cùng với đó là những thông tin về cách chẩn đoán và điều trị rối loạn lo lắng tại nhà. Hy vọng với những thông tin trên giúp bạn trả lời thắc mắc được những thắc mắc có thêm tri thức trong việc điều trị bệnh. Theo dõi trang nhiều hơn để cập nhật thêm những thông tin hay ho có ích nhé!
